ФК «Обод» ҳақида умумий маълумот
ФК «Обод» Ўзбекистоннинг энг йирик ва муваффақиятли футбол клубларидан бири ҳисобланади. Клуб 1963 йилда ташкил этилган бўлиб, ўтган йиллар давомида кўплаб ютуқларга эришган. «Обод» нафақат мамлакат миқёсида, балки халқаро майдонда ҳам ўз ўрнига эга. Клубнинг асосий жамоаси Ўзбекистон Суперлигасида муваффақиятли иштирок этиб келмоқда. 
Бироқ, клуб раҳбарияти фақатгина бугунги кун билан чекланиб қолмасдан, келажакка ҳам катта эътибор қаратмоқда. Шу мақсадда 2010 йилда «Обод» ёшлар академияси ташкил этилди. Ушбу академия ёш истеъдодларни аниқлаш, уларни тарбиялаш ва профессионал футболчилар қилиб етиштиришга қаратилган. Академия қисқа вақт ичида Ўзбекистондаги энг илғор ёшлар тайёрлаш марказларидан бирига айланди.
Ёшлар академиясининг тузилиши
Ёш гуруҳлари
«Обод» ёшлар академияси турли ёш гуруҳларини қамраб олган бўлиб, ҳар бир гуруҳ ўз ёшига мос равишда махсус тайёрланган дастур асосида машғулотларни олиб боради. Академияда қуйидаги ёш гуруҳлари мавжуд:
- U-8 (8 ёшгача бўлган болалар)
- U-10 (8-10 ёш)
- U-12 (10-12 ёш)
- U-14 (12-14 ёш)
- U-16 (14-16 ёш)
- U-18 (16-18 ёш)
Ҳар бир ёш гуруҳи учун махсус ишлаб чиқилган ўқув дастури мавжуд бўлиб, у болаларнинг жисмоний ва руҳий ривожланишини ҳисобга олган ҳолда тузилган. Бу эса ўз навбатида ҳар бир ёш гуруҳидаги болаларнинг имкониятларидан максимал даражада фойдаланиш ва уларнинг қобилиятларини тўғри йўналтириш имконини беради.
Машғулот жараёни
Академияда машғулот жараёни жуда пухта ташкил этилган. Ҳар бир ёш гуруҳи ҳафтасига 5-6 марта машғулот ўтказади. Машғулотлар давомийлиги ёш гуруҳига қараб 60 дақиқадан 120 дақиқагача бўлиши мумкин. Машғулотлар замонавий усулларда олиб борилади ва қуйидаги асосий йўналишларни ўз ичига олади:
- Техник кўникмаларни ривожлантириш
- Жисмоний тайёргарликни ошириш
- Тактик билимларни мустаҳкамлаш
- Ўйин амалиётини такомиллаштириш
Бундан ташқари, академияда назарий дарслар ҳам ўтказилади, бу эса ёш футболчиларнинг футбол қоидалари ва стратегиясини чуқурроқ ўрганишларига ёрдам беради.
Мураббийлар таркиби
«Обод» ёшлар академиясининг мураббийлар таркиби юқори малакали мутахассислардан иборат. Уларнинг аксарияти собиқ профессионал футболчилар бўлиб, катта тажрибага эга. Академияда ишлайдиган барча мураббийлар махсус лицензияларга эга бўлиб, мунтазам равишда малака ошириш курсларида қатнашадилар. Мураббийлар таркиби қуйидагича:
| Лавозим | Сони | Талаблар |
|---|---|---|
| Бош мураббий | 1 | UEFA Pro лицензияси |
| Ёрдамчи мураббийлар | 6 | UEFA A лицензияси |
| Дарвозабонлар мураббийи | 2 | UEFA B лицензияси |
| Жисмоний тайёргарлик бўйича мураббий | 2 | Махсус сертификат |
| Психолог | 1 | Олий маълумот |
Мураббийлар нафақат болаларнинг футбол маҳоратини ошириш, балки уларнинг шахсий ривожланишига ҳам катта эътибор қаратадилар. Ҳар бир мураббий ўз гуруҳидаги болаларнинг индивидуал хусусиятларини ўрганиб, уларга мос ёндашувни қўллайди.
Истеъдодларни аниқлаш ва танлаш
Синов ўйинлари
«Обод» ёшлар академияси истеъдодли ёшларни аниқлаш ва танлаш учун мунтазам равишда синов ўйинлари ўтказиб туради. Бу синов ўйинлари йилнинг маълум даврларида, одатда ёзги ва қишки таътил пайтларида ўтказилади. Синов ўйинларига 6 ёшдан 16 ёшгача бўлган болалар таклиф этилади. Ўйинлар давомида болаларнинг қуйидаги кўникмалари баҳоланади: техник маҳорат, тактик тушунча, жисмоний имкониятлар, ўйин кўриш қобилияти ва жамоавий ўйин. Синов ўйинлари бир неча кун давом этади ва ҳар бир боланинг имкониятларини тўлиқ намоён этишига имкон беради. Мураббийлар ҳар бир иштирокчини диққат билан кузатиб, уларнинг кучли ва заиф томонларини аниқлайдилар. Синов ўйинлари натижасида энг истеъдодли деб топилган болалар академияга қабул қилинади.
Скаутинг тизими
Академия фақатгина синов ўйинлари билан чекланиб қолмасдан, кенг қамровли скаутинг тизимидан ҳам фойдаланади. Бу тизим орқали нафақат маҳаллий, балки мамлакатнинг турли ҳудудларидаги истеъдодли ёшларни аниқлаш имконияти мавжуд. Скаутинг тизими қуйидаги йўналишларда фаолият олиб боради:
- Маҳаллий мактаб ва маҳалла жамоалари ўртасидаги мусобақаларни кузатиш
- Вилоят ва республика миқёсидаги болалар турнирларида иштирок этиш
- Ҳудудий футбол мактаблари билан ҳамкорлик ўрнатиш
- Ижтимоий тармоқлар ва онлайн платформалар орқали истеъдодларни излаш
Скаутлар томонидан аниқланган истеъдодли болалар академия раҳбарияти томонидан синчиклаб ўрганиб чиқилади ва уларга академияда синов ўташ таклиф этилади. Бу тизим орқали ҳар йили ўнлаб истеъдодли ёшлар аниқланиб, академияга жалб қилинмоқда.
Ўқув-машғулот жараёни
Техник кўникмаларни ривожлантириш
Техник кўникмаларни ривожлантириш «Обод» ёшлар академиясининг ўқув-машғулот жараёнидаги энг муҳим йўналишлардан бири ҳисобланади. Бу жараён ёш футболчиларнинг тўп билан ишлаш маҳоратини ошириш, дриблинг, пас бериш, зарба бериш каби асосий футбол элементларини такомиллаштиришга қаратилган. Ҳар бир ёш гуруҳи учун махсус машқлар ишлаб чиқилган бўлиб, улар болаларнинг ёши ва малакасига мос равишда мураккаблашиб боради. Машғулотлар давомида замонавий техник воситалардан фойдаланилади, масалан, махсус тренажёрлар, видео таҳлил тизимлари ва бошқалар. Мураббийлар ҳар бир боланинг индивидуал хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда, уларнинг кучли томонларини янада ривожлантириш ва заиф томонларини бартараф этиш устида ишлайдилар.
Жисмоний тайёргарлик
Жисмоний тайёргарлик футболчининг умумий ривожланишида муҳим ўрин тутади. «Обод» академиясида жисмоний тайёргарлик машғулотлари илмий асосланган методикалар бўйича олиб борилади. Машғулотлар қуйидаги асосий йўналишларни ўз ичига олади:
- Чидамлиликни ошириш
- Тезкорликни ривожлантириш
- Куч машқлари
- Эгилувчанликни яхшилаш
- Координацияни такомиллаштириш
Жисмоний тайёргарлик бўйича мутахассислар ҳар бир ёш гуруҳи учун алоҳида дастур ишлаб чиққан бўлиб, бу дастурлар болаларнинг ёши ва жисмоний имкониятларига мос келади. Машғулотлар жараёнида замонавий спорт ускуналари ва тренажёрлардан фойдаланилади. Бундан ташқари, ҳар бир футболчининг жисмоний кўрсаткичлари мунтазам равишда назорат қилиб борилади ва махсус тестлар ўтказилади.
Тактик билимларни ошириш
Тактик билимларни ошириш академия ўқув дастурининг муҳим қисми ҳисобланади. Бу йўналишда ёш футболчиларга футбол ўйинининг турли аспектлари, жумладан ҳимоя ва ҳужум тактикалари, жамоавий ўйин стратегиялари, рақиб жамоани таҳлил қилиш усуллари ўргатилади. Тактик машғулотлар назарий ва амалий қисмлардан иборат бўлиб, улар қуйидаги шаклларда олиб борилади:
- Видео таҳлил сессиялари
- Тактик тахтада схемалар чизиш
- Махсус компьютер дастурлари ёрдамида виртуал машғулотлар
- Майдонда амалий машғулотлар
Мураббийлар ёш футболчиларга нафақат стандарт тактик схемаларни, балки ўйин давомида мустақил қарор қабул қилиш кўникмаларини ҳам ўргатадилар. Бу эса уларнинг келажакда турли вазиятларда тўғри йўл топа олишларига ёрдам беради.